do niedawna
  • opust i upust
    1.10.2004
    1.10.2004
    Znam znaczenie wyrazów opust i upust. W języku mówionym i pisanym (np. w umowach handlowych) nagminnie używane jest słowo upust w znaczeniu ‘rabat, bonifikata’, co wg mnie jest niepoprawne. Czy jest to tak powszechny błąd, że ma szansę wejść na stałe do polszczyzny i stać się wyrażeniem poprawnym? A może ja się mylę?
  • Pan prezydent a prezydent
    26.12.2016
    26.12.2016
    Politycy używają sformułowania Pan Prezydent. Gdy prezydentem jakiegoś kraju jest kobieta (np. do niedawna Pani Prezydent Republiki Korei Park Geun-hye) sformułowanie Pani Prezydent jest trafne, gdyż oprócz wyrazu szacunku i podkreślenia stanowiska (Prezydent) wiadomo jest że Prezydent jest kobietą (Pani). Czy słowo Pan przed słowem Prezydent jest pleonazmem? Przecież sama forma (Prezydent) wskazuje na mężczyznę. Rozumiem, że w wołaczu lepiej dodać słowo pan.
  • pasjonat czy fascynat?
    5.09.2001
    5.09.2001
    W Słowniku wyrazów obcych słowo pasjonat oznacza osobę wybuchową, łatwo wpadającą w furię, pasję, natomiast np. dziennikarze (oczywiście niektórzy) używają tego słowa w znaczeniu osoby fascynującej się czymś (myślę, że jest to fascynat, ale być może język potoczny wniknął tak mocno do słownictwa, że fascynat to pasjonat). Z góry dziękuję za wyjaśnienie mi długo nurtującej mnie sprawy. Od dziś fascynat waszej strony –
    Darek
  • polszczyzna w internecie
    29.01.2014
    29.01.2014
    Przez lata spędzone w Internecie wyrobiłem sobie nawyk pisania np. komentarzy z pominięciem użycia polskich znaków, wielkich liter, czasami również interpunkcji, dodawanie emotikonek. Nie użyłbym takiej formy w oficjalnym e-mailu, ale wydaje mi się, że ten sposób pisania staje się charakterystyczny i zamienia w osobliwą regułę. Czy można próbować podciągnąć to zjawisko pod jakąś formę języka specjalistycznego, gwary, czy inne, czy jest to zwykłe niechlujstwo i lenistwo? :)
  • praktyczka

    5.05.2024
    5.05.2024

    Dzień dobry Państwu!

    Wracamy do przed-PRLowskich feminatywów i coraz częściej ich używamy.

    Próbuję znaleźć w zasobach PWN żeńską wersję słowa praktyk, ale jak dotąd bezskutecznie. Czy mogliby Państwo wskazać, jak należy odmienić to słowo? Czy jestem praktyczką?

    Z góry ogromnie dziękuję Państwu za odpowiedź!

    Eliza

  • przecinek a imiesłowowy równoważnik zdania
    7.12.2008
    7.12.2008
    Zawsze podczas pisania uważnie stawiam przecinki przy imiesłowach zakończonych na -ąc, -łszy, -wszy (wg zasady nr 367 w słowniku ortograficznym PWN) i to samo zalecam znajomym. Mam jednak pewne wątpliwości, bo i w prasie często przecinki w tych miejscach są pomijane, i w wielu książkach (zwłaszcza starszych – ostatnio zauważyłem to u Lema). Czy to tylko nieznajomość reguły lub traktowanie jej dość pobieżnie, czy jednak rzeczywiście czasem (a jeśli tak, to kiedy?) można sobie darować taką pedantyczność?
  • przymiotniki od nazwisk
    26.10.2010
    26.10.2010
    Józef Szalay, twórca uzdrowiska Szczawnica, obmyślił sposób oznakowania góralskich domów nadających się do zakwaterowania w nich kuracjuszy. Sam wykonał tabliczki, na których namalował np. górala albo aniołka i opatrzył je podpisem Pod góralem, Pod aniołkiem. Oryginalnych tablic już nie ma. Na domach wiszą ich nowe wersje, namalowane przez artystę mającego swoją wizję tych góralskich szyldów. Pytam zatem: jakie tablice wiszą na szczawnickich domach – Szalayowskie czy szalayowskie?
  • robić różnicę
    18.03.2010
    18.03.2010
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o robienie różnicy; do tej pory wydawało mi się, że jest to najzwyklejsza kalka językowa (ang. to make a difference), ale zainspirowany ogromną popularnością tego wyrażenia zajrzałem do słownika (USJP) i ze zdziwieniem odkryłem, że jest to uznany związek frazeologiczny. Czy robić różnicę jest wyrażeniem poprawnym stosunkowo od niedawna, czy też może to ja zawsze byłem nadgorliwym tropicielem kalek?
    Z wyrazami szacunku,
    Stanisław
  • Rozglądnąć się

    30.10.2020
    30.10.2020

    Szanowni Państwo,

    czy słowa rozglądnąć się, wyglądnąć i przyglądnąć się są błędem? Spotkałam się z opinią, że w zdaniu:  Rozglądnął się po pokoju powinno być rozejrzał się, i dalej: wyjrzał, przyjrzał się? Niektórzy wytykają takie błędy w książkach. Czy słusznie?

    Pozdrawiam

    Czytelniczka

  • różności
    29.06.2001
    29.06.2001
    Szanowni Państwo,
    Mam kilka pytań:
    1. Jaka pisownia jest poprawna: (a) basen (Basen) Morza Śródziemnego czy (b) rejon (Rejon) Pacyfiku?
    2. Czy używa się r.żeńskiego od rzeczownika nabywca?
    3. Czy można zaczynać zdanie od „Ale…”?
    4. Ludzie nie używający (czy nieużywający) produktów danej marki…? Ludzie nie jadający (czy niejadający) płatków…?
    Z góry dziękuję za pomoc,
    Anna Kobylska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego